การตั้งตัวของพระเจ้ากรุงธนบุรีในหัวเมืองฝ่ายตะวันออก
ในระยะเวลาที่กรุงศรีอยุธยาอยู่ในภาวะคับขัน พม่าล้อมกรุงอยู่นั้นพระยาตากท้อใจในการปฏิบัติราชการหลายครั้งเห็นว่าจะอยู่ช่วยรบพุ่งรักษากรุงต่อไปจะไม่เป็นประโยชน์คงจะเสียกรุงเพราะความอ่อนแอของผูบังคับบัญชา(ห้ามยิงปืนใหญ่กลัวนางสนมชาววังจะตกใจ) ฉะนั้น ในเดือนยี่ ขึ้น 4 ค่ำ พ.ศ. 2309 จึงรวบรวมพรรคพวกได้ประมาณ 500 คน ตีฝ่าวงล้อมพม่าออกไปทางค่ายวัดพิชัยพม่ายกติดตามไปทันที่บ้านโพธิ์สังหารพระยาตากตีพม่าแตกไปแล้วจึงไปพักทัพที่บ้านพรานนกขณะที่ปล่อยทหารให้ไปหาอาหารนั้นปรากฏว่ามีกองทัพพม่ามาจากปราจีนจึงเกิดปะทะกันพม่าไล่จับพวกทหารมาจนถึงบ้านพรานนก พระยาตากออกต่อสู้ไล่ฟันพม่าแตกกระจายไปต่อจากนั้นก็เดินทางมุ่งไปยังทางตะวันออก ระหว่างทางได้รบพุ่งกับพม่าอีกหลายครั้ง